Το νερό (H2O) στη φύση βρίσκεται σε έναν συνεχή κύκλο. Από τη δημιουργία του κόσμου ταξιδεύει ξανά και ξανά διανύοντας τον ίδιο κύκλο: από τις θάλασσες και τη στεριά, στην ατμόσφαιρα και πάλι από την αρχή.
Η ποσότητα του νερού που υπάρχει στην ατμόσφαιρα δεν είναι μεγάλη, εντούτοις το νερό, χάρη στην κινητικότητά του, κυκλοφορεί συνεχώς στον υδρολογικό κύκλο ή κύκλο του νερού και έτσι γίνεται διαθέσιμο στα οικοσυστήματα και στους οργανισμούς.
Η κυκλοφορία του νερού στηρίζεται κυρίως στην εξάτμιση, στη διαπνοή των φυτών και στις κατακρημνίσεις.
Η εξάτμιση
Η εξάτμιση του νερού από την επιφάνεια των φύλλων ονομάζεται επιδερμική εξάτμιση και διακρίνεται από τη διαπνοή, που είναι η απομάκρυνση του νερού μέσω των πόρων της επιδερμίδας των φύλλων.
Το νερό του εδάφους, που είναι πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία, απορροφάται από τις ρίζες των φυτών. Φθάνοντας στα φύλλα απομακρύνεται με τη διαπνοή που αποτελεί την «κινητήρια δύναμη» για τη μεταφορά των θρεπτικών στοιχείων στο εσωτερικό των φυτικών οργανισμών και συνδέεται αναπόσπαστα με τους βιογεωχημικούς κύκλους των στοιχείων που εισέρχονται στις τροφικές αλυσίδες των οικοσυστημάτων.
Ατμοσφαιρικές κατακρημνίσεις
Με την ηλιακή ακτινοβολία, τα επιφανειακά νερά της γης, δηλαδή τα νερά που βρίσκονται σε θάλασσες, λίμνες, ποτάμια, αλλά και στα εδάφη της στεριάς θερμαίνονται και εξατμίζονται. Έτσι, το νερό από υγρό αλλάζει σύσταση και μετατρέπεται σε υδρατμούς.
Καθώς οι υδρατμοί κινούνται στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, έρχονται σε επαφή με ψυχρές αέριες μάζες, συμπυκνώνονται και σχηματίζουν τα σύννεφα. Κι έτσι, οι υδρατμοί με το βάρος που αποκτούν, πέφτουν πάλι στη γη ως βροχή, χαλάζι ή χιόνι.
Υπάρχει μια σταθερή ποσότητα νερού που συνεχώς «κινείται» σε έναν κλειστό κύκλο. Οι άνθρωποι όπως και όλοι οι υπόλοιποι ζωντανοί οργανισμοί, χρησιμοποιούμε ξανά και ξανά το ίδιο νερό.
Είναι εντυπωσιακό να συνειδητοποιούμε ότι πίνουμε το ίδιο νερό που έπιναν κάποτε οι …δεινόσαυροι!
Πάντως παρά το σταθερό ισοζύγιο που υπήρχε μέχρι τώρα, έρευνες των τελευταίων ετών πάντως δείχνουν ότι τα επίπεδα της ποσότητας των υδρατμών που εισέρχονται στην ατμόσφαιρα μειώνονται σταδιακά.
Το γεγονός αυτό είναι αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής που οφείλεται σε μεγάλο μέρος στην ανθρώπινη παρέμβαση και την αποδόμηση του φυσικού περιβάλλοντος.
Πηγές
Ψηφιακή Εκπαιδευτική Πλατφόρμα (ebooks)
Max Planck Institute for Meteorology
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, Eξοικονόμηση Νερού, Πρόγραμμα για τα σχολεία της Νότιας Ευρώπης